Elektronik ticaret mevzuatı konusunda kafalar karışık. Çeşitli mecralarda, son yaşanan gelişmelere ilişkin çeşitli haberler ve gelişmelere bağlanan farklı sonuçlar var.
Geçmişten bugüne gelişmeleri ve geldiğimiz durumu kısaca özetlemek, soru işaretlerini ortadan kaldıracaktır.
Nereden nereye geldik, son durum ne?
“Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun”, 2015 senesinde yürürlüğe girdi. (1)
Teknolojide yaşanan gelişmelerin, tüketici alışkanlıklarını, iş yapış biçimlerini yeniden şekillendirdiği bir sırada, 2020 yılının başında ortaya çıkan pandeminin, elektronik ticaret üzerindeki etkisi de oldukça derin ve kapsamlı oldu.
Elektronik ticarette yaşanan hızlı gelişme sonucunda, Kanunun mevcut halinin ortaya çıkan yeni sorunların çözümünde yetersiz kaldığının görülmesi üzerine, Kanunda değişikliğe gidildi ve “Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 7 Temmuz 2022 tarihli Resmi Gazetede yayınlandı. (2) (3)
Kanunda, bazı maddelerin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların, çıkarılacak yönetmelik ile düzenleneceği belirtilmişti. 29 Aralık 2022 tarihinde “Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcı ve Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik” Resmi Gazetede yayınlandı. (4)
Yapılan bu değişiklikler farklı tarafları farklı şekillerde etkilerken, bazı memnuniyetsizlikleri tartışmaları da beraberinde getirdi. Bunun akabinde de itirazlar yükselmeye başladı.
Önce Kanunun bazı maddelerinin Anayasaya aykırı olduğu iddiasıyla iptali ve yürürlüğünün durdurulması için Anayasa Mahkeme’sine itiraz edildi.
Sonrasında Yönetmelik hakkında Kanuna aykırılığı gerekçesiyle yürütmenin durdurulması ve iptali için Danıştay’da dava açıldı. Davayı görüşen Danıştay 10. Dairesi ilk aşamada yürütmeyi durdurma talebini değerlendirdi ve Yönetmeliğin birçok maddesinin yürürlüğünün durdurulmasına karar verdi. Bu arada, Ticaret Bakanlığı tarafından, Danıştay’ın kararına yapılan itiraz Danıştay’ın üst kurulu olan İdari Dava Daireleri Kurulu (İDDK) tarafınca reddedildi. Danıştay tarafından verilen durdurma kararının, dava sonuçlanana kadar tedbiren geçici süreliğine alınmış bir karar olduğunun, iptal talebinin hali hazırda esastan görüşülüp karara bağlanmadığının altını çizmek gerek.
Tüm dikkatlerin Anayasa Mahkemesine çevrildiği sırada Anayasa Mahkemesi 13 Temmuz 2023 tarihli toplantısında talepleri değerlendirdi ve iptal başvurusunun reddine karar verdi.
Sonuç olarak;
Yönetmelikler, kanunların cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere çıkarılan, ancak bunlara aykırı olması mümkün olmayan yazılı hukuk kurallarıdır.
Yönetmelik maddeleri hakkında Danıştay tarafından verilen yürütmenin durdurulması kararı Kanun maddelerini ve yürürlüğünü ortadan kaldırmaz.
Varsayalım Danıştay, yönetmeliğin iptaline karar verecek olsa bile, Kanun tüm maddeleriyle yürürlükte ve bağlayıcıdır.
Özlem Baysal
Baysal Sezgin Hukuk Bürosu Kurucusu ve MMA Türkiye Genel Sekreteri
Meraklıları için Kanunun ilk hali:
(1) https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/11/20141105-1.htm
(2) https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/07/20220707-2.htm
Kanunun değişikliklerle birlikte son hali:
(3) https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6563.pdf
(4) https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/12/20221229-5.htm